Startap bahosini (Valuation) qanday hisoblash mumkin?
Investitsiya olmoqchisiz, lekin kompaniyangiz qancha turishini bilmayapsizmi? Startap va bizneslarni baholashning asosiy usullari va investorlar nimalarga e'tibor berishi haqida.
Sana
20/12/2025
Muallif
Ismoil Safarov
Turkum
Biznes
O'qish vaqti
2 daqiqa
"Mening g'oyam million dollar turadi!" — deydi ko'p asoschilar. Lekin investor uchun g'oya emas, raqamlar muhim. Agar siz investitsiya jalb qilmoqchi bo'lsangiz yoki biznesingizni sotmoqchi bo'lsangiz, uning real bozor narxini bilishingiz shart.
Baholash usullari
Xarajat usuli (Cost Approach): Biznesni qurish uchun qancha pul ketgan? Aktivlar qiymati qancha? Bu usul asosan an'anaviy bizneslar (zavod, ko'chmas mulk) uchun.
Taqqoslash usuli (Market Approach): "O'xshash kompaniyalar qanchaga sotildi?". Agar raqobatchingiz 1 mln dollarga sotilgan bo'lsa va sizning ko'rsatkichlaringiz xuddi shunday bo'lsa, siz ham shuncha turasiz.
Daromad usuli (DCF - Discounted Cash Flow): Bu eng murakkab va mashhur usul. Kompaniyaning kelgusi 5 yilda olib keladigan foydasi bugungi kunga hisoblanadi. Ya'ni, kelajakdagi pulning bugungi qiymati.
Multiplikatorlar
Ko'pincha sodda formulalar ishlatiladi. Masalan, yillik foydaning (EBITDA) 5 barobari. Misol: Agar yillik sof foydangiz $100,000 bo'lsa, biznesingiz bahosi: $100,000 x 5 = $500,000.
Xulosa
Biznesning bahosi — bu kelishuv masalasi. Lekin siz o'z raqamingizni mantiqiy va moliyaviy hisob-kitoblar bilan isbotlab bera olsangiz, muzokarada yutib chiqasiz. Hissiyotlarga emas, faktlarga tayaning.
